Een geboorteplan opstellen… waarom zou je?

Een grote opluchting

Ik ben op dit moment 34 weken zwanger én vorige week kregen we het goede nieuws dat onze kapoen gedraaid is! Ik had het al stilletjes gehoopt, want mijn klachten namen op een paar dagen spectaculair af. Heel vreemd allemaal. Toen ik met een bang hartje bij de gynaecoloog kwam voor onze laatste echo’s was het eerste wat we zagen een baby’tje dat flink op zijn kop lag. Wat een opluchting, want de kans op een normale bevalling is weeral veel groter. De oefeningen bij de kinesist en de osteopaat hebben duidelijk hun vruchten afgeworpen. Ik zou een bezoekje aan beiden in het geval van een stuitligging aan iedereen aanraden. Uiteraard lukt het niet bij elke baby, maar het is toch echt de moeite om van alles te proberen als je jezelf daarmee misschien een zware operatie en idem dito herstel kan besparen. Natuurlijk zijn er nog meer zaken die parten kunnen spelen tijdens de bevalling zelf en daarover wil ik het in dit blogbericht graag hebben.

“Had ik dit boek maar eerder gelezen…”

Als je dat gevoel hebt, dan weet je dat er werk aan de winkel is. Ik had deze ervaring tijdens het lezen van: “Positief over bevallen, een verfrissende kijk op zwangerschap, geboorte en kraamtijd” van Milli Hill dat ik leende in de bib. Dit boek is helemaal niet zweverig, maar geschreven met een flinke portie humor waardoor het erg vlot leest.

Je krijgt een mooi overzicht van allerlei soorten keuzes die je eventueel kan of moet maken en hun mogelijke consequenties. Er wordt rekening gehouden met alle mogelijke scenario’s waardoor het een heel toegankelijk boek is voor iedereen. Zo heb je o.a. de hoofdstukken positief over: thuis bevallen, een ziekenhuisbevalling, bevallen in een geboortecentrum, een keizersnede, …

Ik vind het ook echt een aanrader om als partner te lezen, want zo kan je je beter voorstellen wat je zwangere vrouw allemaal kan meemaken en beleven. Er komen ook verschillende getuigenissen aan bod, zowel van de schrijfster die zelf drie kinderen op de wereld heeft gezet als van andere ouders die allemaal een heel verschillend verhaal vertellen. Zulke dingen vind ik altijd fijn om te lezen, want dat maakt een boek veel persoonlijker.

Geen geboorteplan? Geen goed idee!

Zeker bij een eerste kindje denk ik dat het nogal overweldigend is allemaal. Je bent misschien meer bezig met de babyuitzet, aan het fantaseren over je gezinnetje en bij een vlotte zwangerschap heb je misschien de ingesteldheid van “we zien wel, want je kunt toch niet weten hoe alles gaat verlopen wanneer le moment suprème is aangebroken.”

“Helemaal geen geboorteplan hebben is geen goed idee, want een trouw, de opstart van je eigen zaak, … plan je toch ook dikwijls ver van te voren? Waarom zou je dat niet doen voor zo’n belangrijke gebeurtenis als de geboorte van je kindje?”

Milli Hill

Ik had destijds dus geen plan en eigenlijk geen flauw idee waaraan ik me kon verwachten. Eerlijk gezegd wou ik er niet te veel over nadenken, want ik had best een beetje schrik of ik de weeën wel zou kunnen opvangen en of ik niet in paniek zou geraken: “Help , die baby moet eruit en ik weet niet wat ik moet doen!” Niets bleek minder waar. Thuis had ik alles volledig onder controle en voelde ik me op een vreemde manier heel gerust. De golven kwamen en gingen in de stilte van de nacht. Ik wou nog langer thuis blijven, omdat ik me er op mijn gemak voelde en ik had helemaal geen zin om naar het ziekenhuis te gaan. Mijn man mocht van mij nog rustig zijn bokes smeren, maar daar dacht hij op dat moment anders over. 😉 Toen had ik al schrik om te vroeg in het ziekenhuis terecht te komen. Stel dat je wordt teruggestuurd…

“Ik had destijds geen plan en daar heb ik al vaak een beetje spijt van gehad…”

Die sfeer van intimiteit en natuurkracht stond in schril contrast met de vervelende rit naar het ziekenhuis, de paperassen bij de spoedafdeling, de rolstoelrit doorheen de gangen, de felle lichten en alle keuzes die ik last minute moest nemen terwijl ik volledig uit mijn cocon gerukt werd. Dat ik meer inspraak en uitleg had mogen eisen tijdens de bevalling omdat het verdorie een mensenrecht is en dat rugbevallingen meestal veel pijnlijker zijn, je meer kans hebt om in te scheuren en dat ze langer duren leerde ik achteraf.

Welke aap gaat er nu vrijwillig op zijn rug liggen zodat de dokter een beter zicht heeft op de situatie? Ik wou het in eerste instantie al niet, maar werd er eigenlijk toe gedwongen. Als puntje bij paaltje kwam had ik helemaal niets te zeggen en dat spijt me nog steeds, zeker omdat ik achteraf lichamelijk en psychologisch wel wat last had en in eerste instantie dacht dat het normaal was.

Waarom is bewegingsvrijheid belangrijk en zou je zelf je houding moeten kunnen kiezen bij een natuurlijke bevalling?

Onderstaande puntjes heb ik letterlijk overgenomen uit het boek van Milli Hill.

• De bevalling is minder lang en pijnlijk.
• De opening in het bekken is groter en de baby kan er makkelijker doorheen.
• De baby krijgt meer zuurstof, want als je op je rug ligt, gaat er minder zuurstof naar de placenta.
• Je kunt de zwaartekracht gebruiken om je baby ter wereld te brengen.
• Er is minder behoefte aan ingrepen zoals een kunstverlossing of een keizersnede.
• Als we liggen voelen we ons kwetsbaarder dan wanneer we kunnen staan of wanneer we onze houding kunnen kiezen.
• Voor vrouwen die ooit seksueel misbruikt zijn kan dit ronduit traumatisch zijn om onbedekt op een bed te liggen terwijl de zorgverleners om hen heen gewoon gekleed zijn.

Het belang van oxytocine

Oxytocine heeft vele mooie bijnamen zoals: ‘het liefdeshormoon, het knuffelhormoon en het verlegen hormoon’ en het wordt aangemaakt wanneer je je gelukkig, op je gemak, veilig en emotioneel voelt. Milli Hill stelt dat het zelfs het belangrijkste hormoon is tijdens je bevalling en dat je er dus best over nadenkt (liefst met hulp en steun van je partner of vertrouwenspersoon) hoe je in elke situatie dit hormoon zoveel mogelijk kansen kan bieden zodat het jou kan helpen.

“Het is de motor achter elke wee en het helpt de bevalling zo goed op gang, dat vrouwen vaak d.m.v. een infuus een synthetische versie (syntocinon of pitocine) toegediend krijgen om de bevalling in te leiden of een extra zetje te krijgen.”

Milli Hill

Oxytocine houdt van: gedimd licht, veiligheid, rust, warmte, privacy, liefde, geborgenheid, massages, welgemeende complimenten, muziek, zachte stemmen

• Het stimuleert de samentrekking van de baarmoeder.
• Het veroorzaakt een gevoel van euforie.
• Het helpt bij het uitdrijven van de placenta.
• Het stimuleert de melkproductie bij borstvoeding.

Oxytocine houdt niet van: onderbrekingen, fel licht, vreemden, koude, angst, het onbekende, ruwe vingers, harde geluiden, adrenaline

• Prolactine vult oxytocine aan en is het hoogst tijdens de geboorte.
• Melatonine komt vrij als het rustig en donker is en stimuleert de aanmaak van oxytocine. Het stagneert als je gehinderd of geobserveerd wordt.
• Endorfine wordt gestimuleerd door oxytocine en bekom je door liefdevolle aanrakingen, massage, humor, liefde, …
• Adrenaline komt vrij als je bang of gestresseerd bent. Het kan de bevalling vertragen en onderdrukt de aanmaak van oxytocine.

Een van de redenen waarom de bevalling langer duurt, zelfs even stilvalt of waarom vrouwen teruggestuurd worden is gewoon omdat ze te weinig van dit kostbare hormoon aanmaken wanneer ze in het ziekenhuis arriveren.

Hoop op een positieve bevalervaring

Omdat ik me niet goed voelde bij de gang van zaken tijdens het ziekenhuisgedeelte bij mijn eerste bevalling, dat kan je hier en hier lezen, ging ik te rade bij de vroedvrouwen van Geboortehuis De Zon. Eerlijk gezegd heb ik het gevoel dat ik veel beter, grondiger en met meer empathie wordt opgevolgd. Ik kan alle vragen stellen die ik wil en ze kijken nooit op hun horloge. Veel aspecten die ze mij vertellen ben ik teruggekomen in het boek en op vrouwvriendelijke (of schrijf ik beter mensvriendelijke?) sites en blogs i.v.m. bevallen.

In haar boek geeft schrijfster Milli Hill toe dat het verloop van een bevalling inderdaad onvoorspelbaar is, maar dat je wel je voorkeuren in je geboorteplan kan zetten waardoor de kans vergroot dat je achteraf met een positief gevoel kan terugkijken op je bevalling. De geboorte van je kindje is niet niks en ook al vergeet je misschien voor een groot deel hoe het precies is gegaan, er blijven je wel veel dingen van bij die je nooit of te nimmer vergeet ook al probeer je ze misschien te onderdrukken.

Maak het visueel

Verdiep je in allerlei opties die je hebt en maak het visueel. Op die manier kunnen zorgverleners heel snel zien wat je allemaal in gedachten hebt. Je kan bij dit boek trouwens gratis pictogrammen downloaden via de website en als je het internet afspeurt, zoals bijvoorbeeld op Pinterest, dan vind je voorbeelden genoeg die je kunnen inspireren.

Weet dat je rechten hebt en keuzes kan maken in alle situaties

Je hoeft echt niet het brave en gehoorzame meisje te zijn dat de dokters misschien voor zich verwachten wanneer je in het ziekenhuis arriveert. Ten allen tijden heb je recht op inspraak en informatie over wat er met jouw lichaam en jouw baby gebeurd. Er zijn verschillende keuzes die je kan maken en rechten die je hebt, ook al weet je bijvoorbeeld van tevoren dat je een geplande keizersnede krijgt omdat een natuurlijke bevalling niet mogelijk is. Door de tijd te nemen om een geboorteplan te maken dat rekening houdt met allerlei soorten scenario’s, voel je je misschien geruster wanneer het zover is. (plan A = jouw droombevalling, plan B, plan C, plan D?)

Ik vond het alvast de moeite om me niet vast te pinnen op één ziekenhuis omdat mijn gynaecoloog daaraan verbonden is. Negen kansen op tien krijg je die toch niet te zien bij een natuurlijke bevalling hoor en doe je toch het grootste deel van het werk omringd door vroedvrouwen.

Onmacht en obstetrisch geweld bij de bevalling

Dit blogbericht van Le Coeur à marée basse is zeker de moeite waard om te lezen. Noëmi Willemen maakt op haar slow blog prachtige illustraties voorzien van krachtige teksten en is ook bekend door haar samenwerking met de Lierse schrijfster Hanne Luyten aka #nietaankindengezinverklappen. Het feit dat er nog steeds veel te veel vrouwen zijn (waaronder Noëmi zelf) die slachtoffer worden van obstetrisch geweld in de verloskamer bewijzen talrijke artikels (recent nog eentje in De Morgen, maar dat is een betalend artikel) en pakkende getuigenissen. Zo verschenen via de Nederlandse geboortebeweging onder de hashtag #genoeggezwegen2020 op Facebook de voorbije weken honderden verhalen van mama’s en professionals die zich niet goed voelden bij sommige procedures.

Sophie Van Caluwaert, een ondertussen afgestudeerde studente vroedkunde, schreef haar bachelorproef over dit onderbelicht fenomeen. ‘Bijna elke verloskundige was ooit aanwezig bij een traumatische bevalling’ aldus de schrijfster. Ook mijn eigen vroedvrouw heeft me een persoonlijk verhaal verteld waarbij zij gedwongen werd om als professional iets te doen, dat ze vervolgens weigerde omdat het niet nodig was, waarop de gynaecoloog (die bij mijn bevalling aanwezig was) op een zeer ongepaste en agressieve manier handelde. Dat was voor haar ook een reden om op te stappen.

Tot slot

Ik vind het ronduit schrijnend dat er toch zoveel vrouwen én partners slachtoffer worden en trauma’s oplopen door handelingen of opmerkingen van zorgverleners. Wanneer het zover is wil ik graag mijn geboorteplan delen. Of alles volgens dat plan gaat verlopen daar twijfel ik aan, maar deze voorbereiding geeft me een beter gevoel dan alles afwachten en misschien achteraf weer ergens spijt van hebben.

Dat relaas kan je hier terug lezen:

Bevallen in het ziekenhuis, geboortehuis of thuis? – deel 1

Bevallen in het ziekenhuis, geboortehuis of thuis? – deel 2

Een babyvriendelijk ziekenhuis

Liefs, Annelies x